Prof.dr. Luc van Loon, hoogleraar Bewegingswetenschappen 36 gezond idee aan het Maastricht UMC+: ‘Zorg voor een effectieve combinatie van training en voeding’ ‘Het bewegingsapparaat van de mens is een complexe machine die je kunt zien als een motor’, zegt prof.dr. Luc van Loon. ‘Door een effectieve combinatie van training en voeding kun je het prestatievermogen van je lichaam optimaliseren. Zelfs op hoge leeftijd kan het verhogen van de dagelijkse hoeveelheid lichamelijke activiteit en specifieke krachttraining tot een enorme toename in spiermassa, kracht en functioneel vermogen leiden. Als we onze motor echter nauwelijks gebruiken en teveel brandstof geven, gaat het mis.’ In de praktijk blijkt dat heel veel mensen tegenwoordig teveel energie innemen en veel te weinig bewegen. We weten natuurlijk allemaal wel dat we daar dik van worden, maar niet iedereen beseft dat dit vet zich ook in organen als de lever, het hart, de alvleesklier en in onze spieren nestelt. Van Loon: ‘Overgewicht verlaagt vervolgens de insulinegevoeligheid in ons lichaam en dat kan uiteindelijk tot bijvoorbeeld type 2 diabetes leiden. Zo kan een luie leefstijl dus niet alleen het verlies van spiermassa in de hand werken, maar ons ook werkelijk ziek maken. Terwijl spieren daarentegen alle overtollige vetten ‘opeten’, zelfs het vet dat zich al in de organen heeft vastgezet’. Dus toch maar snel een jaarabonnement nemen op de sportschool? ‘Ik kan iedereen boven de dertig van harte goede krachttraining aanbevelen’, zegt Van Loon. ‘Maar ook als je negentig bent, is het zinvol. Spiermassaverlies is tot op hoge leeftijd omkeerbaar. Het gaat niet om trainen in de sportschool. Het belangrijkste is om een activiteit te vinden waar je plezier in hebt, iets wat je dus volhoudt. Ouderen zelf denken vaak ten onrechte dat ze niet meer kunnen trainen of gymmen, maar ook in een rolstoel kun je bewegen. Verzorgingshuizen zouden hun bewoners veel meer moeten aanmoedigen op dit gebied. Laat mensen samen ochtendgymnastiek doen voor de televisie! Als mensen sterker worden, meer dingen zelf kunnen, worden ze ook gelukkiger. Niemand wil graag naar een verpleeghuis, maar dat is wat er dreigt als je bijvoorbeeld niet meer zelfstandig op kunt staan van de wc. Het gaat niet alleen om kracht, ook je wendbaarheid is belangrijk. Dat ouderen vaak hun heup breken als ze vallen, is niet alleen een kwestie van broze botten. De kracht en snelheid waarmee je je val kunt breken, je balans en je geestelijke vermogens spelen hierbij ook een rol. Daar kun je allemaal aan werken.’ EEN GEZONDE GEEST IN EEN GEZOND LICHAAM Lichaamsbeweging is niet alleen goed voor de lichamelijke conditie, maar ook goed voor je brein, zo blijkt steeds vaker uit onderzoeken. Zo zorgt bewegen voor een goede doorbloeding van de hersenen – zelfs goed kauwen op je eten helpt al. Ook werd ontdekt dat er door (intensieve) inspanning in de hersenen een stofje in actie komt met de naam BDNF (Brain-derived Neurotrophic Factor). Dat eiwit bevordert niet alleen de vorming van nieuwe hersencellen en de verbindingen daartussen, maar er gaat ook een preventieve werking vanuit: het helpt hersencellen te overleven. Ook lijkt beweging een gunstige uitwerking op zenuwcellen te hebben. Kortom: het brein wordt fitter en sterker door bewegen. FIT! BEWEGEN VOOR EEN BETER BREIN In dit boek belicht John Ratey, hoogleraar Psychiatrie aan Harvard Medical School, de relatie tussen lichamelijke activiteit en mentaal functioneren. Op basis van baanbrekend onderzoek en met vele voorbeelden toont hij aan hoe cruciaal beweging is: we worden er minder gestrest door, we kunnen geheugenproblemen verminderen (zie het interview met prof.dr. Rudolf Ponds op pag. 9), het verbetert onze stemming en ons concentratievermogen neemt toe. Door geregeld te trainen, verandert je brein en kun je – niet alleen lichamelijk, maar ook geestelijk – op topniveau (blijven) presteren. Een boek dat mensen die maar niet uit hun luie stoel willen komen, op andere gedachten zal brengen. Sterker: beter zal laten denken! (Uitgeverij Hogrefe, 2009)
Gezond Idee herfst 2014
To see the actual publication please follow the link above