gezond idee 7 10-18 jar hormoonspiegels kan meten. ‘Dat onderzoek doe je omdat je vermoedt om welke klieren het gaat’, zegt Havekes. ‘Je gaat niet in het wilde weg alle hormoonspiegels laten meten. Je zoekt, je sluit dingen uit. Soms heb je de boosdoener bij stap twee al te pakken, soms moet je tot en met stap vijf gaan of toch een andere richting inslaan met je onderzoek.’ Het hormonenonderzoek wordt nog complexer doordat allerlei hormonen elkaar kunnen beïnvloeden door bepaalde eiwitbindingen. Met andere woorden: de meting van een verhoogd hormoon A kan veroorzaakt zijn door hormoon B. ‘Bovendien worden hormoonspiegels beïnvloed door dag- en nachtritmes. Neem het stresshormoon cortisol. Om elf uur ’s avonds zal ik een laag niveau vinden, ’s ochtends vroeg veel hoger. Daar is geen gemiddelde voor.’ Diabetes Op de brugpoli van het Maastricht UMC+ behandelt Bas Havekes ook patiënten met diabetes type II. ‘Bij hen gaat het vaak om een gezondere levensstijl’, zegt hij. ‘De diabetesverpleegkundige helpt de patiënt met zijn dieet en andere aanpassingen, wij kijken als regisseur vooral mee of aan alle risicofactoren is gedacht. Bij schildklierziekte of bijnierziekte bestaan helaas geen diëten die alles genezen, zoals bij suikerziekte type II wel mogelijk is. Het hormonale systeem is ongelooflijk complex. Wanneer iemand zijn arm heeft gebroken, weet je meteen wat er aan de hand is. Maar er bestaat niet zoiets als pijn aan je schildklier.’ Je puberteit betekent een stortvloed van hormonen – en dat zullen jij én je omgeving weten. Meisjes kunnen hier tussen hun negende en hun veertiende op rekenen, jongens tussen hun elfde en hun zeventiende. Bij meisjes verandert er van alles aan hun lichaam dankzij estradiol, het vrouwelijk geslachtshormoon dat zorgt voor de groei van de borsten en de ontwikkeling van de baarmoeder. Jongens maken het mannelijke geslachtshormoon testosteron aan én een kleine mate van estradiol. Bij beiden zet, dankzij de aanmaak van vrouwelijke hormonen, de groeispurt in. Vandaar dat de veranderingen eerder bij meisjes beginnen. Helaas gaat deze belangrijke overgangsperiode in je leven ook vaak gepaard met pukkels en stemmingswisselingen – ook het gevolg van die hogedrukpan vol hormonen. Hersenwerk Dat je als puber eindeloos lang wil uitslapen, niet kan plannen of niet inziet waarom alcohol of drugs gevaarlijk zouden zijn, wordt vaak aan je hormonenexplosie toegeschreven. Toch is hiernaast iets anders aan de hand. De ontwikkeling van je hersenen maakt ook een soort groeispurt door en laat die nou toevallig samenvallen met de ‘hormoonbom’ in je lijf. Over planning gesproken.... Te vroeg aan het puberen? Krijg je al voor je achtste schaamhaar of beginnen er geslachtsdelen te groeien die later pas aan de beurt zijn, dan ben je te vroeg in je puberteit terecht gekomen. Dat hoeft niet erg te zijn, maar de dokter kan besluiten dat het goed is er iets aan te doen – met hormonen uiteraard. Mannelijke hormonen Zoals gezegd zijn het de vrouwelijke hormonen die bij jongens en meisjes voor de groei zorgen. Maar er zijn ook mannelijke hormonen, en daar kun je ook teveel van aanmaken. Dit is meestal zichtbaar aan een overmatige beharing. Voor meisjes een reden om naar de dokter te stappen. Maar bij jongens valt zoiets minder op: het ziet er namelijk uit alsof ze een vroege puberteit ingaan.
Gezond Idee februari 2013
To see the actual publication please follow the link above