gezond idee 39 We mogen er trots op zijn dat onze gezondheidszorg zo hoog scoort in Europa, vindt premier Rutte. Maar deze hoge score heeft zo z’n prijs. Kwaliteit is nu eenmaal duur, zeker in de zorg, en dat besef dringt niet altijd tot ons door. We rekenen erop dat we in de toekomst gebruik kunnen maken van steeds betere behandelingen, ongeacht de kosten. Dat willen we het liefst: méér zorg, voor minder geld. Maar dat kan natuurlijk niet. Ook in de zorg zelf realiseert men zich dat er iets moet gebeuren om de zorg goed, toegankelijk én betaalbaar te houden. Gewoontes doorbreken Hoe komt het dat de kosten van de zorg in de afgelopen tien jaar zijn verdubbeld? Eén groep wordt vaak nogal gemakzuchtig als de schuldige aangewezen: het toenemend aantal ouderen in ons land. Maar de verdubbeling van de zorgkosten komt slechts voor 15 procent door de vergrijzing. De overige kosten zijn te danken aan drie zaken: de manier waarop we ons zorgsysteem hebben ingericht, aan steeds meer nieuwe behandelmogelijkheden en aan ingesleten ‘gewoontes’ van patiënten, artsen en ziekenhuizen. Is dat oplosbaar? Je kunt in ieder geval vaststellen dat het hele zorgsysteem aan een herziening toe is. Dat het hoog tijd is voor een second opinion, een grondige nieuwe diagnose van wat er mis is in onze zorg. Om de stijgende kosten tot staan te brengen, zullen alle betrokkenen – van patiënten tot en met specialisten – ánders moeten gaan denken over ziek zijn en beter worden. Meer is niet altijd beter Stel: patiënten zouden minder snel vragen om een duur medicijn (dat ze bijvoorbeeld op internet hebben gevonden) of een doorverwijzing. En stel dat huisartsen op hun beurt op de hoogte zijn van goedkopere alternatieve medicijnen en niet te snel doorverwijzen naar een dure specialist. En dat vervolgens ziekenhuizen op hun beurt met een ander beloningssysteem zouden werken, waarbij meer behandelingen niet automatisch ook hogere inkomsten binnenhalen. Inderdaad, drie mogelijke veranderingen die tot aanzienlijke besparingen zouden leiden. Zouden ze ook slechtere zorg tot resultaat hebben? Dat is nog maar de vraag. Wat is de gezondheidswaarde? Een belangrijk criterium bij de keuzes in de zorg, zou de gezondheidswaarde moeten zijn. Dat er meer medicijnen of behandelingen mogelijk zijn, wil immers helemaal niet zeggen dat we daar beter van worden. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat méér diagnostiek, méér behandelingen of méér ‘preventieve’ controles patiënten lang niet altijd meer gezonde levensjaren of meer kwaliteit van leven opleveren. Ook kan wat ooit een veelbelovende nieuwe ingreep leek, ondertussen achterhaald zijn, maar nog altijd een veelgevraagde operatie. Zo werd onlangs in NRC Handelsblad een discussie gevoerd over de resurfacing heupprothese, een type prothese die door Nederlandse orthopedische chirurgen niet meer wordt aangebracht omdat de resultaten zo tegenvielen. Patiënten blijven er echter om vragen. Dit heeft weer kostbaar ‘medisch toerisme’ naar Belgische ziekenhuizen gestimuleerd waar de prothese wel nog wordt gebruikt, door de verzekeraars vergoed. Het lijkt logisch om alle gegevens over deze ingreep naast elkaar te leggen, zodat de effectiviteit ervan duidelijk wordt. Maar zover is het nog niet gekomen – en dat geldt voor meer ingrepen en behandelingen. Ook een praktijk die veel geld kost en weinig gezondheidswinst oplevert: zorg die plaatsvindt in een ziekenhuis, terwijl de huisarts de kwaal ook had kunnen verhelpen. De Nederlandse Federatie van Universitair Medische
GezondIdee_najaar2013
To see the actual publication please follow the link above