176 In zijn eenvoudigste definitie is radiobiologie de studie van het effect van ioniserende stralen op cellen, weefsels en levende wezens. De radiobiologie richt zich dus op de biologische aspecten van radiotherapie. Tegenwoordig is het gebruikelijk om een onderscheid te maken tussen de ‘klassieke’ en de ‘moleculaire’ radiobiologie. De klassieke radiobiologie is vooral een beschrijvende wetenschap, die de respons van biologisch materiaal op straling bestudeert. De moleculaire radiobiologie heeft tot doel om de moleculaire en mechanistische aspecten van de interacties tussen straling en cellen te begrijpen, zoals de controle van de celcyclus, de respons van de cel na DNA-beschadiging, mechanismen van celdood, en interacties met de tumor micro-omgeving. In 2000, toen het laboratorium voor radiobiologie van MAASTRO werd opgericht, bevond dit vakgebied zich, internationaal gezien, in een overgangsfase. Het aantal labs dat zich concentreerde op de klassieke radiobiologie nam af en het was moeilijk aansluiting te vinden bij de moderne moleculair biologische revolutie. MAASTRO besloot toen een modern radiobiologisch laboratorium te bouwen, dat zich zou richten op die mechanistische aspecten van straling, met duidelijke verbindingen naar de klinische praktijk. In dat nieuwe laboratorium werden twee doelstellingen nagestreefd: zoeken en valideren van nieuwe biologische merkers die opgenomen moeten worden in het zogeheten multifactorieel Decision Support-systeem, en onderzoek naar de tumor micro-omgeving als basis voor nieuwe therapieën. Het lab werd opgestart met de werving van dr. Jan Theys in 2000. Deze had bij Lambin in Leuven zijn PhD behaald en zou in Maastricht zijn onderzoek naar het tot expressie brengen van antikankergenen in ‘hypoxische’ tumoren met anaërobe bacteriën (Clostridium) voortzetten. Dit onderzoek heeft uiteindelijk geleid tot de publicatie van een groot aantal zowel fundamentele als toepassingsgerichte wetenschappelijke artikelen en is tot op de dag van vandaag nog gaande. In 2001 werd de Canadees dr. Brad Wouters als onderzoeksleider van het laboratorium aangesteld en met hem werden verschillende andere wetenschappers, afkomstig uit Canada en Noorwegen, benoemd. Wouters richtte zijn onderzoek op tumorhypoxie of anders gezegd op het zuurstofgebrek in het kankerproces. De linker figuur toont de klassieke reductionistische opvatting over kanker. De kanker wordt voorgesteld als een ‘zak met kankercellen’. De rechter figuur is de moderne opvatting van kanker: een samenspel van kankercellen met normale cellen, immunologische cellen, stromacellen, bloedvaten, etc., die tezamen de zogeheten tumor micro-omgeving vormen die absoluut noodzakelijk is voor de overleving van de tumor. MAASTRO lab richt zich op die tumor micro-omgeving als basis voor het ontwikkelen van nieuwe therapieën.
Boek Maastro NL binnenwerk.indb
To see the actual publication please follow the link above