In de lucht, in de grond en in ons lichaam – schimmels zijn overal. We kennen ongeveer honderdduizend schimmelsoorten en dat is naar schatting nog maar vijf procent van het totaal. Schimmels kunnen je ziek maken, planten aantasten en gebouwen vernielen. Maar sommige zijn juist nuttig. Of erg lekker. Welkom in het rijk van de schimmel. SCHIMMELS Schimmels zijn niet populair. Bij 4 gezond idee schimmel denken we aan afbraak en bederf. Aan beschimmelde boterhammen, groen bepoederde sinaasappels, jeukende vaginale schimmelinfecties, voetschimmel en zwart uitgeslagen badkamers. Met hun stoffige, wollige of harige verschijning in allerlei kleuren zien ze er nogal griezelig uit. Maar nog enger is dat ze lang niet altijd zichtbaar zijn, dat ze soms de vorm aannemen van enorme ondergrondse netwerken van draden, soms wel honderden meters lang. Gisten, ééncellige schimmels, kunnen binnen twee dagen evenveel nakomelingen voortbrengen als er in Nederland inwoners zijn. De bekendste schimmel, de paddenstoel, kan buitengewoon giftig zijn. Wetenschappers waarschuwen voor het oprukken van invasieve schimmels die via het bloed in longen, hersenen, nieren en lever kunnen doordringen. Wereldwijd sterven er jaarlijks naar schatting 1,5 miljoen (!) mensen aan schimmelinfecties. Nuttig Maar schimmels zijn ook nuttig. In de natuur spelen schimmels een wezenlijke rol doordat ze zorgen voor de noodzakelijke afbraak van dood organisch materiaal. Ze verwerken bijvoorbeeld dode bladeren of omgevallen boomstammen en zijn zo de opruimers van de natuur. Ze worden ingezet bij gewasbescherming en het zijn ideale studieobjecten voor genetische studies. Schimmels lijken in de toekomst al die schadelijke plastics te kunnen gaan vervangen. Ze spelen een belangrijke rol bij de productie van medicijnen, zoals antibiotica. Schimmels zijn bovendien onmisbaar bij de voedselproductie. Zonder gist geen brood. Paddenstoelen kunnen dan wel giftig zijn, maar ook heel lekker. En die Franse kazen waar we zo van houden? Zonder schimmels geen brie of camembert. Fungi Schimmels – de wetenschappelijke naam is fungi – zijn levende micro-organismen. Ze kunnen meercellig of ééncellig zijn, in het laatste geval spreken we van gisten. Schimmels planten zich voort via sporen. Een spore is een microscopisch kleine voortplantingscel die tot een nieuw organisme kan uitgroeien. Meercellige schimmels vormen ondergronds groeiende schimmeldraden, microscopisch dunne draden met een doorsnee van 2 tot 100 micrometer (een duizendste deel van een milimeter) die samen een netwerk vormen (mycelium of zwamvlok genoemd). Het opvallendste deel van die schimmels zijn echter niet de ondergrondse schimmeldraden, maar de bovengrondse vruchtlichamen: de paddenstoelen. Die dienen voor de voortplanting van schimmels. Symbiose met planten Een schimmel heeft voedsel nodig om in leven te blijven. Dat voedsel halen ze bijvoorbeeld uit dode organismen. Maar ook leven schimmels vaak in symbiose met planten: de relatie is dan zowel voor de plant als de schimmel voordelig. De plant kan bijvoorbeeld meer voedingsstoffen opnemen doordat de schimmeldraden de bodem veel fijnmaziger omwerken dan de wortels van de plant dat kunnen. De schimmel op zijn beurt ontvangt koolhydraten van de plant. Parasitaire schimmels Parasitaire schimmels halen hun voedsel uit levende organismen. Ze kunnen een levende boom aantasten en doen wegrotten. Parasitaire schimmels kunnen ook schimmelziekten (ofwel mycosen) bij mensen veroorzaken. Schimmelziekten bij mensen worden onderverdeeld in huidschimmels en invasieve schimmels, ofwel schimmels in het lichaam.
Gezond_Idee_nr1_2019
To see the actual publication please follow the link above